Γιατί ο Ιωάννης Καποδίστριας είναι εθνικός ήρωας της Ελβετίας. Στη Λωζάννη υπάρχει και άγαλμα του «πρώτου Επίτιμου Δημότη της πόλης».
Ένα από τα στοιχεία της ζωής του Ιωάννη Καποδίστρια που είναι άγνωστα για τον Έλληνα, είναι πως ο πολιτικός αυτός δεν αγαπήθηκε μόνον εντός Ελλάδος. Όχι, δεν αναφερόμαστε στην Ρωσία στην οποία έκτισε το πολιτικό του όνομα, αλλά για την Ελβετία. Ναι, την Ελβετία, η οποία μάλιστα τον έχει ανακηρύξει και εθνικό της ήρωα.
Πόσο περίεργο μπορεί να ακούγεται αυτό; Είναι όμως αλήθεια, και έχει και μία πολύ σοβαρή αιτιολόγηση. Δεν πρόκειται για μία αναγνώριση των ικανοτήτων ενός ατόμου ασχέτως εθνικότητος, αλλά για την ευγνωμοσύνη προς τον Ιωάννη Καποδίστρια για την συμβολή του στην γέννηση ενός κράτους-έθνους, αυτού της Ελβετίας.
Μάλιστα το 1817, ο Ιωάννης Καποδίστριας λαμβάνει την ελβετική υπηκοότητα σε αναγνώριση της συμβολής του στη δημιουργία του ομοσπονδιακού συστήματος της Ελβετίας.
Πριν συμβεί όμως αυτό, το 1798, η Γαλλία εισβάλει και κατακτά την Ελβετία την οποία όμως δεν προσάρτησε αλλά διαμόρφωσε έτσι την διοικητική της μεταρρύθμιση, ώστε να αποτελεί ένα κρατίδιο δορυφόρο. Οι κινήσεις αυτές αλλά και οι διαθέσεις του Ναπολέοντος θορύβησαν την Ρωσία η οποία ήθελε να δει την δράση του να περιορίζεται.
Τελικά το 1813 ο Ιωάννης Καποδίστριας διορίζεται ως εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία. Ο Καποδίστριας συνέβαλε στην ενότητα και ανεξαρτησία του κράτους της Ελβετίας υπό την νέα της δομή, καθώς ήταν από τους εμπνευστές του διαχωρισμού της, σε 19 αυτόνομα κρατίδια, τα καντόνια. Συνεισέφερε επίσης στην διαμόρφωση του ελβετικού συντάγματος, αλλά και την μετέπειτα ουδέτερη στάση της χώρας.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας και αργότερα εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων το 1815, όπου πέτυχε την εξουδετέρωση της αυστριακής επιρροής, την ακεραιότητα της Γαλλίας υπό Βουρβόνο μονάρχη καθώς και την διεθνή ουδετερότητα της Ελβετίας.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πως η ευγνωμοσύνη της Ελβετίας προς το πρόσωπο του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, δεν φθάνει μόνο μέχρι την χορήγηση υπηκοότητος, αλλά και πρόσφατα, η πόλη της Λωζάννης προέβη και σε μία ακόμη τιμητική κίνηση.
Μαζί με την κυβέρνηση της Ρωσίας, η πόλη της Λωζάννης, τον Σεπτέμβριο του 2009, έκανε τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Ιωάννη Καποδίστρια, παρουσία των Υπουργών Εξωτερικών της Ελβετίας Mισελίν Κάλμυ-Ρέυ και της Ρωσίας, Σεργκέυ Λαβρώφ, του Δημάρχου της Λωζάννης και του ελληνικής καταγωγής προέδρου της τοπικής βουλής του καντονίου Vaud, πρωτεύουσα του οποίου είναι η Λωζάννη, Πασκάλ Μπρουλής.
Η ορειχάλκινη προτομή, που είναι έργο του Ρώσου γλύπτη Βλαντιμίρ Σουρόβτσεφ, τοποθετήθηκε στη Λωζάννη «ως ένδειξη τιμής στον πρώτο Επίτιμο Δημότη της πόλης».
Ποιος ήταν όμως ο Ιωάννης Καποδίστριας; Ο συγγραφέας κ.Ιωάννης Κορνιλάκης παρουσιάζει τον «Άγιο της πολιτικής», την σπουδαία βιογραφία του σε όλη την Ευρώπη, τα επιτεύγματά του, τις θυσίες του για την Ελλάδα μέχρι και την ύστατη θυσία του να προσφέρει την ίδια του την ζωή για την ενότητα της πατρίδας μας.
Ιωάννης Καποδίστριας:
• Γενετικές Ρίζες: από Κέρκυρα (πατέρας) και Κύπρο (μητέρα)
• Σπουδές: Ιατρική , Νομική και Φιλοσοφία (Ιταλία)
• Ιονική Επτανησιακή Πολιτεία: Δημιουργός του Συντάγματός της και Κυβερνήτης (σε ηλικία 26 χρονών)
• Δημιουργός του Ελβετικού πολιτειακού συστήματος: Στην Ελβετία (όταν υπάλληλος στην Ρωσική πρεσβεία) ανέλαβε και έφτιαξε ένα νέο πολιτειακό ομοσπονδιακό σύστημα που ένωσε με επιτυχία τα διάφορα καντόνια. Έφτιαξε το Ελβετικό Σύνταγμα πάνω στις αρχές της άμεσης Αρχαιο – Ελληνικής Δημοκρατίας (η χρησιμοποίηση δημοψηφισμάτων για αποδοχή των Νόμων). Θεωρείται ακόμη ο «πρώτος επίτιμος πολίτης της Ελβετίας».
• Ελληνική νεολαία: Με δικά του λεφτά σπούδαζε 300 Ελληνόπουλα στην Ευρώπη (Ο ένας από τους δυο δολοφόνους του είχε σπουδάσει με τα λεφτά του.)
• Σώζει την Γαλλία το 1815: Μετά το Βατερλώ, επηρέασε τον Τσάρο για να μην διαμελισθεί η Γαλλία (σαν ηττημένη χώρα) και οι πολεμικές αποζημιώσεις μειώθηκαν κατά 99%! (με το επιχείρημα ότι «ο λαός της δεν ευθυνόταν»)
• Υπ. Εξωτερικών της Ρωσίας: Το 1816 ο Ρώσσος Τσάρος του ζήτησε (λόγω ικανότητας και προσωπικότητας) να γίνει Υπ. Εξωτερικών της Ρωσίας! Ο Καποδίστριας δέχτηκε, αλλά επειδή ήθελε να μείνει Έλληνας με διακαή Ελληνική πιστότητα, είπε στον Τσάρο «Μεγαλειότατε δέχομαι, με τον όρο να μην γίνω υπήκοος αλλά να είμαι υπάλληλός σας».
• Ελληνική επανάσταση: Το 1821 παραιτήθηκε από την Ρωσική κυβέρνηση και πήγε στην Ελβετία (1821- 1827). Έδωσε τα πάντα για την Πατρίδα. Η επανάσταση δεν θα πετύχαινε χωρίς την συμβολή του Καποδίστρια. Έδωσε πολιτική μάχη με Ευρωπαίους δικτάτορες φιλικά προσκείμενους με την Οθωμανική Αυτοκρατορία (π.χ. Μέττερνιχ). Ξεσήκωσε το φιλελληνικό κίνημα στην Ευρώπη. Έστελνε λεφτά, οπλισμό και τόνους παξιμάδι στην Ελλάδα. Το 1827, στην συνεδρίαση της Τριζίνας, ο Κολοκοτρώνης προτείνει τον Καποδίστρια σαν τον «Ηγέτη του Έθνους».
• Οργάνωσε το Πολεμικό ναυτικό και γενικά την ναυτιλία (οικονομικό θέμα)
• Ήθελε να κάνει τους Έλληνες νοικοκυραίους: Να δώσει γη και δάνεια.
• Ακολούθησε τον δρόμο της θυσίας για το Έθνος. Δεν δέχτηκε αμοιβή σαν Κυβερνήτης: «Όταν βεβαιωθώ ότι ουδέν Ελληνόπουλο πεινά, τότε ίσως θα δεχτώ έναν οβολό».
• Έβαλε υποθήκη τα χτήματα του στην Κέρκυρα σε Έλληνα εφοπλιστή προκειμένου να φέρει δυο καραβιές τροφή για τον πεινασμένο λαό.
• Το 1831 δολοφονήθηκε από «ελληνικά» χέρια στα σκαλοπάτια του Αγίου Σπυρίδωνα (Κυπριακής καταγωγής Άγιος) στο Ναύπλιο. Ο Κολοκοτρώνης τον ονόμασε «Πατέρα του Έθνους». (Από τότε δεν έχουμε καθορίσει στον Κυβερνήτη Καποδίστρια αυτήν την τιμή). Ο Κανάρης σε γράμμα του μίλησε για Πατροκτονία.
• Ο Καποδίστριας ήταν μια οικουμενική προσωπικότητα. Ακόμη τον τιμούν στην Ρωσία, στην Γαλλία, στην Ελβετία, στην Σλοβενία. Στην Ελλάδα μάλλον τον αγνοούμε.
«Ει o Θεός μεθ’ ημών, ουδείς καθ’ ημών» Ι. Καποδίστριας
«Στις δύσκολες στιγμές οι μόνοι μας σύμμαχοι είναι οι πρόγονοί μας»