“Δυο πόρτες έχει η ζωή”: Η τραγική προσωπική ιστορία πίσω από το τραγούδι που ερμήνευσε ο Καζαντζίδης

Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου έγραψε αριστουργήματα: «Γράφω όταν με πνίγει μια παλιά θύμηση, όταν με βαραίνει ο πόνος. Για μένα το γράψιμο είναι ένας τρόπος για να ξεφύγω από τούτο το θλιβερό περιβάλλον. Στην ηλικία μου, βλέπεις, ο άνθρωπος ζει με τις αναμνήσεις του. Και οι δικές μου είναι πολύ πικρές» αποκάλυπτε στη συνέντευξη.

Το 1960 η Ευτυχία βίωσε τον εφιάλτη όλων των γονιών. Η πρωτότοκη κόρη της Μαρία πέθανε. Για να αντέξει τον χαμό έγραψε μία από τις κορυφαίες της επιτυχίες, το «Δυο πόρτες έχει η ζωή» και το έριξε στα χαρτιά για αν ξεχάσει. Η ψηλή φιγούρα, η τόσο ταλαντούχα στιχουργός έπαθε εμμονή με την τράπουλα. Άρχισε να παίζει όπου έβρισκε. Σε καφενεία, σε σπίτια, σε καταγώγια. Όχι κουμ-καν «αυτό το παίζουν οι ανιαρές κωλόγριες» έλεγε. Είχε εθιστεί στην πόκα. 

Το πάθος της αυτό χρειαζόταν όλο και περισσότερα χρήματα. Αυτά που είχε δεν της έφταναν. Άρχισε να πουλά τους στίχους της χωρίς όνομα για να παίρνει γρήγορα τα ποσά που ήθελε. Ούτε στους δίσκους, ούτε και στις καρτέλες της ΑΕΠΙ εμφανιζόταν πια. 

Για το “Δυο πόρτες έχει η ζωή” διαβάζουμε τι έχει πει η Ευτυχία στο βιβλίο «Όλα είναι ένα ψέμα», του Λευτέρη Παπαδόπουλου, Εκδ. Καστανιώτη):

 Μέσα σ’ αυτό το τραγούδι ένιωσα, για πρώτη φορά, την οδύνη σαν χάνεις μια αγαπημένη ύπαρξη κι ύστερα μένεις μόνη. Σ’ αυτούς τους στίχους έχω κλεισμένη όλη μου τη ζωή ή μάλλον τη ζωή της ζωής μου: Την κόρη μου, τη Μαίρη Λαϊδου.» 

«… Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε. Η ανάγκη δεν μου επέτρεψε να κρατήσω για μένα αυτούς τους στίχους ή καλύτερα τους κράτησα ώσπου ο Καζαντζίδης τους αγόρασε. Φτηνά! Πολύ φτηνά! Βλέπεις το δάκρυ δεν πληρώνεται.
Είναι και ο Καζαντζίδης από τους καλλιτέχνες που ξεχωρίζω. Ξεχωρίζω τη φωνή του και τη θεωρώ αναντικατάστατη. Αμφιβάλλω όμως αν το ίδιο ωραία η φωνή αυτή μίλησε ποτέ στη συνείδησή του. Πολλοί μου φέρθηκαν άσχημα, άξεστα. Τους προσπερνώ όμως γιατί υπήρξαν άλλοι που στάθηκαν στοργικά στο πλάι μου»
 
«Το λαϊκό τραγούδι είναι ρωμαλέο! Δεν μπορεί να καταπιαστεί ο καθένας. Είναι λειτουργία μέσα στη ζωή. Ένας δυνατός αρμός, που μας ενώνει με τα περασμένα, με την πλούσια παράδοσή μας σε λαϊκή τέχνη, λαϊκή μουσική. Είμαστε λαός ποιητής, τραγουδιστής, χορευτής…»

Τον πρώτο καιρό ο Στέλιος Καζαντζίδης γύριζε τα δισκάδικα και ρωτούσε για πωλήσεις. Οι πωλητές μιλούσαν όλο ενθουσιασμό για την Μαντουμπάλα αλλά ο Στέλιος ενδιαφερόταν περισσότερο να μάθει για το άλλο τραγούδι, το “Δυο πόρτες έχει η ζωή”, που στην αρχή είχε κάπως παραπέσει.

Το έλεγε σε όλους: «Προσέξτε αυτό το τραγούδι. Σε λίγα χρόνια ο κόσμος θα το αγαπήσει περισσότερο από τη Μαντουμπάλα!» Αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά πως ο τραγουδιστής ξέρει καλύτερα από τον καθένα τι βάζει στα χείλη του.

«Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου… Τη θυμάμαι πάντοτε, μ’ ένα μαντίλι στα μαλλιά, να με κοιτάζει με το πονηρό της βλέμμα και ξάφνου να μου πετάει ένα δίστιχο, όπως “Σαράντα μέρες και άλλη μια /περπάτησα στην ερημιά”, για να δει, από την έκφραση των ματιών μου, αν μου άρεσε και πόσο. Και άλλοτε να με βρίζει, επειδή μου είπε, με τη βραχνή, τσακισμένη απ’ το τσιγάρο φωνή της, “Να ‘ταν ο πόνος άνθρωπος / να ‘ερχόμαστε στα χέρια”, κι εγώ έμεινα απαθής. Και άλλοτε, πάλι, να μου επαναλαμβάνει ένα ολόκληρο πρωινό δύο στίχους για να μου μαλακώσει την ψυχή, επειδή ήμουν σεκλετισμένος: “Πέρασα νύχτα’ απ’ τη ζωή / και με κλειστά τα μάτια…” Λευτέρης Παπαδόπουλος

Όλα είναι ένα ψέμα

Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου
Μουσική: Στέλιος Καζαντζίδης
Πρώτη εκτέλεση: Σωτηρία Μπέλλου

Άλλες ερμηνείες:
Στέλιος Καζαντζίδης

Το τελευταίο βράδυ μου
απόψε το περνάω
κι όσοι με πίκραναν πολύ
τώρα που φεύγω απ’ τη ζωή
όλους τους συγχωρνάω

Όλα είναι ένα ψέμα
μια ανάσα μια πνοή
σαν λουλούδι κάποιο χέρι
θα μας κόψει μιαν αυγή

Εκεί που πάω δεν περνά
το δάκρυ και ο πόνος
τα βάσανα και οι καημοί
εδώ θα μείνουν στη ζωή
κι εγώ θα φύγω μόνος

Όλα είναι ένα ψέμα
μια ανάσα μια πνοή
σαν λουλούδι κάποιο χέρι
θα μας κόψει μιαν αυγή

Δυο πόρτες έχει η ζωή
άνοιξα μια και μπήκα
σεργιάνισα ένα πρωινό
κι ώσπου να ‘ρθει το δειλινό
από την άλλη βγήκα

Όλα είναι ένα ψέμα
μια ανάσα μια πνοή
σαν λουλούδι κάποιο χέρι
θα μας κόψει μιαν αυγή

Πληροφορίες: bovary – tvxs – fosonline